Omdat Selma op een Tenorsax speelt en de rest van de dames op een Altsax is onlangs het begrip ’transponeren’ voor ’t eerst gevallen. Het moet mooi gaan klinken … toch?
Voor de dames die het leuk vinden om te weten hoe ’transponeren’ werkt hierbij een leuk stukje tekst van Joanna:
Lang lang geleden … is besloten dat als er op een notenbalk bijv. een B staat, dat iedereen die een blaasinstrument speelt daarvoor dezelfde vingerzetting kan gebruiken, nl. bijv. voor de B alleen de wijsvinger van de linkerhand. Maar omdat de instrumenten verschillend zijn klinken al die B-s verschillend. Uitgangspunt (wordt ‘concert pitch’ genoemd, nl. belangrijk voor samenspel) is het geluid van piano of bijv. een sopraansaxofoon, de zogenaamde ongetransponeerde instrumenten.
Voor andere instrumenten moet er getransponeerd worden. Als er bijv. een B gespeeld moet worden, moet dat voor es-instrumenten zoals de altsaxofoon, op papier geschreven worden als een D, om te klinken als een echte (piano) B. De vingerzetting voor de D klinkt op een altsaxofoon dus als een B. De toon die klinkt als een piano-C moet voor de altsax geschreven worden als een Es, vandaar de naam es-instrument.
Transponeren voor altsax doe je dus door bij alle noten een kleine terts (2,5 hele noot) op te tellen. Omdat het hele muziekstuk voor de altsax dan wel erg hoog gaat klinken, wordt er vervolgens weer een hele octaaf (8 hele noten) af getrokken, dus uiteindelijk komt dat erop neer dat je van iedere noot 5 1/2 noot aftrekt.
Voor tenorsax (bes instrument) geldt hetzelfde. Om een toon te spelen die als een piano-C klinkt, moet op de tenorsax een bes gespeeld worden.
Zie ook een cursus transponeren voor de liefhebbers: http://www.margrietverbeek.nl/transponeren.html.
Of zie onderstaand tabelletje, van http://tamingthesaxophone.com/saxophone-transposition.html